Alle nieuws

Kankerpatiënten met een migratieachtergrond beter ondersteunen, hoe doe je dat?

Februari 2023

Naziha Maher werkt al bijna 18 jaar voor Kom op tegen Kanker, waar ze zich inzet om mensen met een migratieachtergrond beter te bereiken en te ondersteunen. Trefpunt Odi ging met haar in gesprek.

Logo kom op tegen kanker

Vanwaar kunnen mensen Kom op tegen Kanker kennen?

"Kom op tegen Kanker is een niet-gouvernementele organisatie die al meer dan dertig jaar bestaat. Mensen kunnen ons kennen van onze grote fondsenwervingsacties. Een klassieker is het Plantjesweekend, waarbij er tijdens het derde weekend van september in heel Vlaanderen en Brussel azalea’s verkocht worden. We organiseren ook heel wat sportieve events, zoals de 100 km-run, de 1000 km en de Col op voor Kom op tegen Kanker, waarbij teams startgeld inzamelen en vervolgens lopen of fietsen ten voordele van kankeronderzoek. En elke derde donderdag van oktober organiseren we de Dag tegen Kanker. Een dag waarop iedereen zich solidair toont met kankerpatiënten door het gele lintje te dragen of te delen."

Wat doet Kom op tegen Kanker? Voor wie werken jullie?

"Een groot deel van onze fondsen gaat naar wetenschappelijk kankeronderzoek. Aangezien Kom op tegen Kanker een onafhankelijk organisatie is – we worden dus niet gesubsidieerd – kunnen wij ook ondersteuning bieden aan onderzoek. Dit is voor ons heel belangrijk. Daarnaast zetten we ons in voor rookvrije ruimtes maar ook om jongeren van de sigaret te houden, want roken is een van de belangrijkste oorzaken van kanker. Ook werken we beleidsmatig: het is bijvoorbeeld dankzij Kom op tegen Kanker dat borstreconstructies worden terugbetaald. Vroeger waren zulke ingrepen namelijk heel duur, waardoor sommige vrouwen uitgesloten werden."

Mensen met een migratieachtergrond met kanker sensibiliseren doe je niet van achter je bureau. Naziha Maher

Wat doe jij binnen Kom op tegen Kanker?

"Ik ben in 2005 aangenomen om ervoor te zorgen dat Kom op tegen Kanker mensen met een migratieachtergrond beter kan bereiken met haar acties. Het eerste dat ik leerde, was dat het sensibiliseren van deze doelgroep niet tot stand komt van achter je bureau. Mensen met een migratieachtergrond kennen Kom op tegen Kanker immers niet altijd, of ze kennen de kanalen waar onze acties geafficheerd worden niet. Daarom ga ik outreachend te werk: ik ga naar hun organisaties toe. Ik luister naar hun noden, en samen zetten we dan acties op poten. Aangezien zij Kom op tegen Kanker niet altijd kennen, moet je eerst vertrouwen opbouwen. Dit is een tijdrovend proces, maar het geeft ook veel voldoening omdat je onmiddellijk hoort welke problemen en noden er zijn, waardoor je er gemakkelijker op kunt inspelen. Als we bijvoorbeeld horen dat er behoefte is aan een lotgenotengroep, kunnen we die samen organiseren. Je moet dus eerst luisteren naar iemands noden alvorens je iets kunt doen. Het is op die manier dat ik werk: heel dicht bij de mensen.

Daarnaast ondersteunen we ook kankerpatiënten met een migratieachtergrond en hun naasten. Hiervoor zetten we zorgvrijwilligers in. Mijn taak is dan ook de zorgvrijwilligers te coachen. De zorgvrijwilligers ondersteunen de patiënten met een migratieachtergrond. Dit doen ze door het volledige parcours met de patiënt te doorlopen vanaf dag 1 tot zo lang het nodig is. Want vertrouwen met mensen met een migratieachtergrond is iets wat je doorlopend opbouwt. Daarom is het beter dat er niet telkens gewisseld wordt van vrijwilliger.

Ten slotte verlenen wij ook ondersteuning aan zorgverleners. Op hun vraag stemmen we samen hun dienstverlening af op de dienstverlening die wij al aan de patiënt hebben gegeven. Dit kan gaan om oncologen, medewerkers van de sociale dienst, psychologen, huisartsen, thuisverpleegkundigen…"

Foto van Naziha zelf
Naziha Maher

Kan je iets vertellen over de Life Iftars die dit voorjaar gepland zijn?

"Binnen de moslimgemeenschap doen we al sinds 2019 Life Iftars in verschillende steden: dit is een dag tijdens de ramadan waarop kanker echt bespreekbaar gemaakt wordt. Omdat we merkten dat kanker vaak een moeilijk bespreekbaar onderwerp is en omdat de ramadan een periode van solidariteit is, hebben we deze twee gegevens aan elkaar gekoppeld. In 2022 hebben we met onze Life Iftars meer dan 3000 mensen bereikt in zeven verschillende steden, wat toch wel een heel mooi resultaat is. Elke Life Iftar wordt een beetje anders opgezet. Er kunnen salongesprekken zijn met diverse getuigenissen, er kan zang zijn, er kan theater zijn. Er is dus van alles mogelijk. Dit jaar zullen de iftars plaatsvinden op 25 maart, in Brussel, Mechelen, Antwerpen, Genk, Gent en Vilvoorde. Zowel moslims als niet-moslims zijn welkom: kanker treft immers iedereen. Jaar na jaar zien we dat er zo meer openheid gecreëerd wordt. Bovendien vinden mensen via de iftars de weg naar ons en andere organisaties die hen verder kunnen ondersteunen, zoals lotgenotengroepen."

Wat doen jullie in het kader van Wereldkankerdag op 4 februari?

"Enerzijds lanceren we op 4 februari de Lichtpuntjes tegen Kanker-actie die door de VRT belicht zal worden. De bedoeling is om heel Vlaanderen op te roepen een lampion te kopen en deze op te dragen aan iemand die gemist wordt of steun kan gebruiken. Anderzijds richten we ons ook specifiek naar mensen met een migratieachtergrond getroffen door kanker. Vorig jaar werkten we voor de Life Iftar in Brussel samen met het Forumtheater. Zij brachten toen korte sketches rond kanker op een laagdrempelige manier. Ze waren zo goed gemaakt, dat we het zonde vonden om ze maar eenmalig op te voeren. Vandaar dat we, naar aanleiding van Wereldkankerdag, een tour doen in Brussel samen met het Forumtheater, Avansa-Citizenne en het gemeenschapscentrum De Kriekelaar. Daardoor zullen de sketches op verschillende plaatsen gespeeld worden. Op 31 januari is het theater in het gemeenschapscentrum Nekkersdal (Laken) en op 4 februari in gemeenschapscentrum Ten Weyngaert (Vorst)."

Een hand vasthouden, een schouderklopje of een glimlach doen ook al heel veel deuren open. Naziha Maher

Welke tips heb je voor hulpverleners die werken met kankerpatiënten met een migratieachtergrond?

"Wees onbevooroordeeld, en wees nieuwsgierig. Je kan niets verkeerd doen met – op een respectvolle manier – vragen te stellen. Als je iets niet begrijpt, laat je dan niet leiden door vooroordelen, maar vraag ernaar. Luister ook. Probeer zoveel mogelijk tijd te nemen in de weinige tijd die je hebt. Door rustig en gezellig te praten, geef je mensen een veilig gevoel en bouw je vertrouwen. Door geen al te moeilijke taal te gebruiken, verstaan mensen meer dan je denkt. Een hand vasthouden, een schouderklopje of een glimlach doen ook al heel veel deuren open. Mensen liggen niet voor hun plezier in het ziekenhuis en hebben angsten. Het is als hulpverlener dus belangrijk dat je hen op hun gemak stelt, dat geldt voor iedere patiënt. En zelfs al kunnen je patiënten niet veel terugzeggen, een gewone ‘goedemorgen’ of een glimlach verstaan ze wel. Als taal echt een struikelblok is, roep dan hulp in. Dat kan een via een intercultureel bemiddelaar, sociale tolken, of Kom op tegen Kanker zelf."

Affiche Life Iftars Kom op tegen Kanker

 

Kom meer te weten over de Life Iftars die Kom op tegen Kanker organiseert. Kom op tegen Kanker ijvert ervoor dat (ex)-kankerpatiënten met een migratieachtergrond een goede gezondheidszorg krijgen, ontdek hier hoe je gepaste steun kan geven.