Cultuursensitieve zorg

Uit studies wereldwijd blijkt dat mensen met een migratieachtergrond dikwijls een slechtere fysieke en psychische gezondheid hebben dan de autochtone meerderheidsgroep. De redenen hiervoor? Die zijn divers.

• Onbekend zijn met het zorg- en welzijnsaanbod.
• De benarde socio-economische situatie.
• Kennisarmoede waardoor mensen niet weten hoe ze gezond kunnen leven.

Wanneer mensen met andere roots wel terechtkomen bij de juiste hulpverlener, stroken de visies en benaderingen over ziekte en zorg niet altijd met die van de hulpverlenende instantie. Heel wat hulpverleners van hun kant worden onzeker als ze iemand voor zich hebben die ‘anders’ is.

Cultuursensitieve zorg kan een antwoord bieden op vragen die ontstaan bij hulpverlening aan mensen met een migratieachtergrond.

Cultuursensitieve zorg is het aannemen van een cultuursensitieve houding in een individuele zorgrelatie. Een cultuursensitieve houding vertrekt van de cliënt als uniek persoon en start met open en onbevangen kijken naar wat hij of zij als individu nodig heeft.

• Met cultuur verwijzen we naar cultuur in de brede betekenis. Elke mens maakt deel uit van verschillende sociale systemen of groepen, die samen de verschillende facetten bepalen van iemands identiteit. Cultuur kan dus onder meer verwijzen naar iemands herkomst, religie, socio-economische situatie, ...
• Ook hulpverlening is cultureel gekleurd. Het model van de westerse hulpverlening is op zich niet cultureel neutraal. Hulpverleners zien hun visie op de relatie tussen cliënt en hulpverlener vaak als vanzelfsprekend, terwijl dat niet voor iedereen zo is.
• Cultuursensitiviteit betekent als hulpverlener een stap terug zetten en jezelf als hulpverlener vanop een afstand bekijken. Je bent je bewust van je eigen referentiekader, je culturele waarden, je manier van denken. Je kan dit plaatsen naast het referentiekader van de cliënt, zonder er een waardeoordeel aan te koppelen.
• Alles begint met open communicatie. Als hulpverlener ga je in dialoog en luister je onbevangen naar de noden van de cliënt. Ook al ben je het misschien niet altijd eens met de cliënt. Het doel is dat je met de cliënt komt tot een gedeelde visie op de gewenste zorg.
• Dit betekent dat cultuursensitieve zorg niet gaat over het verzamelen van kennis over de culturele gebruiken die samenhangen met de herkomst van de cliënt. Dit is ook niet mogelijk, in de huidige superdiverse context.

Als organisatie kan je werken aan een beleid rond cultuursensitieve zorg. Ook hulpverleners kunnen in hun handelen aandacht hebben voor cultuursensitieve zorg.